Đau Đẻ

Đau đẻ

Cứ mỗi năm vào mùa Hoa phượng khoe sắc thắm trên cành, chúng tôi được vui chơi thỏa thích nơi quê ngoại ...Thôn Huỳnh kim nơi đã đón bước chân tôi vào những năm tháng của tuổi ấu thơ và nơi chứng kiến tuổi lớn khôn của tôi qua từng luống khoai, bờ rạ, tuy không thường xuyên sống ở đấy nhưng cứ mỗi dịp hè về hay mỗi lần tết đến, nơi này đã cho tôi biết bao kỷ niệm và những dấu tích thời gian cùng xóm giềng bè bạn ...

         Một buổi sáng mùa hè nơi thôn dã ... mấy đứa trẻ nằm la liệt dưới nền gạch hoa trước dãy bàn thờ, tôi choàng tỉnh ngủ vì những âm thanh phát ra rừ tiếng rên của ai đó ...lúc ngắn lúc dài , to dần rồi đứt quãng, tiếng ngoại tôi nói với cậu chín tôi ;

_ Coi mau chạy đi rước cô mụ Tám cho rầu, chắc là cỏn nó chuyển bụng đó nghen .

_ Bữa nay cắt đám giếng hổng biết bã có đi cắt hông nữa ??

Tiếng bước chân cậu tôi xa dần,tôi lơ mơ trong cơn ngái ngủ ... tiếng bước chân hòa với tiếng rên nho nhỏ có chen lẫn mấy câu kể lể của mợ Chín thôi thúc sự tò mò, tôi lồm cồm bò dậy chạy ra sau nhà theo dõi mọi việc .

Từ xa, cậu tôi đang bước lên bậc tam cấp với một người đàn bà đầu đội cái khân rằn cũ, chân đất còn vương vãi đám bùn đen có lẫn nhiều nước ruộng, hai ống quần xắn cao trên gối ,tay phải bà cầm một cái câu liêm, dụng cụ để cắt lúa, gồm một miếng sắt mỏng cong như hình lưỡi liềm gắn vào một khúc gỗ tròn độ gang tay, đi ngang qua chỗ lu nước ,người đàn bà , tức cô mụ Tám, dừng chân múc một gáo nước xối lên cục đá mài đã có sẵn chỗ đó từ lâu đời , bóng loáng và đã khuyết sâu chính giữa, dùng tay đặt lên sống miếng sắt cong liếc qua, liếc lại mấy cái rồi quẹt vào hai bên đùi của chiếc quần đen cũ nát bám đầy bùn đất và ẩm ướt ...

Đó là cô mụ Tám, một cô mụ TA  ở làng tôi ngày ấy chưa có một trạm xá hay cơ quan y tế nào phục vụ cho dân làng,có đau yếu thì có thầy lang ở xóm trong, đẻ đái thì có cô mụ tám, còn nếu ai có tiền thì về trạm xá ở quận có cô mụ TÂY, ỡ đó có mấy ông mấy bà bận đồ trắng đi qua đi lại ,tay cầm ống chích, đâm vào da thịt những thứ gì đau lắm có khi về nhà mấy bữa thì  sưng lên, có khi phải đi Qui nhơn mổ xẻ lấy ra, mà khổ nhứt là tới mấy chỗ đó phải viết chữ, điền đơn, những công việc phải dùng chữ nghĩa, mà những người dân quê làng tôi rất ít chữ,nên khi bị  khai đủ thứ, trên giấy mực họ rất ngại ngùng,  nhiều khi còn bị rầy la, nặng nhẹ, vì thế nên ít ai muốn đến mấy chỗ đó .

Sau khi đã kiễm tra lại dụng cụ y khoa là cái câu liêm với cục đá mài và sát trùng là chùi vào bắp đùi, cô dùng ngón tay trỏ chà qua chà lại cục thuốc rê đã có sẵn trên hàm răng trên vàng ố, nhổ toẹt mẫu cốt trầu lần cuối vào góc nhà, cô bắt đầu vào buồng khám TRONG cho mợ chín .

¬¬_ Mở được ba phân rầu , mau đưa cài giường chõng ra đây , nấu cho một nầu nước lớn ...

Chiếc chõng tre được kê giữa buồng có kê đầu chõng cao hơn với hai viên đá ong, cô mụ tám dùng cái câu liêm lúc nãy chạy ra vườn chặt mấy tàu lá chuối bỏ dưới chân chiếc chõng tre đã được phủ lên một manh chiếu rách bên cạnh có đặt sẵn mấy cái quần vải ta đen cũ nát và một xấp nhật trình cũ đã được mợ tôi chuẩn bị trước ngày sinh đẻ .

_ lấy cho tui một cái quần đùi cũ của chú, đặng xé băng rún cho đứa nhỏ .

Tôi đi từ ngạc nhiên này đến tò mò nọ nên len lỏi vào chỗ hai đứa con gài của cậu mợ tôi là con Mít khoảng độ 4 tuổi và em kế nó là con Thơm , nó nhỏ hơn chị một tuổi, cả hai đứa đều ở truồng ,  chúng chỉ mặc độc mỗi cái áo cánh nâu hở rốn, đầu tóc rối nùi , hai má đầy mũi xanh khô cứng ,  hai lỗ tai chúng sưng đỏ và chảy mủ quanh năm , ngồi bên chúng nghe khai mùi hăng hắc của lỗ tai và mùi nước đái pha trộn, mợ tôi lúc ấy đang đứng bám chặt vào cót lúa rên siết từng cơn, con Thơm chạy vào ôm chân mợ khóc theo nho nhỏ ...

Sau khi đã xé chiếc quần đùi cũ ra làm mấy miếng bằng ba gang tay ,cô mụ tám đặt trên chiếc bàn nhỏ có lót sẵn một tàu lá chuối , cô ra sau bếp lấy vào một cái chảo đã nấu nướng lâu ngày nên bám đầy lọ nghẹ vì chụm than củi lâu ngày, không biết cái chảo sẽ  là nhiệm vụ gì cho cuộc sanh đẻ này, tiếng cô nói lớn , như một lời truyền to và mạnh ...;

_ chú chín thắp nhang dái mụ bà đi ,

 Khi đó bà tôi đã chuẩn bị cho cậu một bó nhang lớn đang bốc khói nghi ngút ,mặc dù khó thở vì hơi nhang tôi cũng ráng kiếm cho mình một chỗ ngồi sau cót lúa để theo dõi cuốn phim kinh hãi này với tất cả sự đam mê và đầy hào hứng ,mắt tôi mở to, có lúc lại nhắm lại qua từng diễn biến của bối cảnh đầy âm thanh và ly kỳ quá sức ....

Tiếng rên la của mợ chín càng lúc càng to,  chiếc lưng mợ uốn éo theo từng cơn di chuyển của vật cứng bên trong, tiếng mợ to dần ngắt quãng theo nhịp thở đứt quãng từng cơn, mồ hôi nhỏ dài xuống mặt mày , theo từng cơn rên sết...lúc khoan lúc nhặt ...

 Tôi biết là mợ phải đau lắm, tim tôi đập nhanh, có lúc tôi lấy tay che mặt theo từng cơn đau của mợ, tiếng mợ oán than rền rĩ ...

_ ông chín ơi là ông chín ....sao tui nói THÂU ,...mà ông cứ NỮA... sao  ông ... cứ nữa ...ông Chín ơi là ông Chín, lúc này cậu tôi đang quì lạy dưới chân cái chõng tre miệng lâm râm khấn vái xin mụ bà cho mợ đẻ đứa con trai và được mẹ tròn con vuông , cậu đi ra ngoài cắm tứ phương, tám hướng ,

 Như nghe thấu lời khẩn cầu của cậu,  bên trong vẳng ra tiếng cô mụ tám reo mừng .

_ bể đàu ấu rầu , rặn giỏi lên ...chút nữa ...chú Chín đâu vô rặn phụ cho mỡ mau lên

_ mấy đứa chí nhỏ ra ngoài mau , cậu tôi úp mặt vào cót lúa rặn tiếp sức , hình ảnh này thật là vui và thiêng liêng hết biết , tôi cũng bắt chước cậu rặn theo ...một tiếng òa vỡ , tôi mở to mắt nhìn thấy một sinh vật rơi ra trên bàn tay vững vàng của cô mụ tám , đỏ hỏn , ngo ngoe , hai cánh tay chấp chới , hai cái chân bé xíu đạp liên hồi, tiếng khóc to từ chiếc miệng mở to vang vọng , trên lớp da non đỏ hỏn phủ đầy những bọt trắng có pha máu và nước, không biết là nước có sẵn trong cơ thể người Mẹ hay đó là chính những giọt nước mắt mà người mẹ nào khi sinh đẻ cũng tuông ra vì lo sợ cho con mình ;chút nữa đây nó ra đời có được nguyên vẹn hình hài, có sứt mẻ gì không ... phải chăng những giọt nước mắt ấy đang ngấm vào thân xác đứa bé lúc mới ra góp mặt với nhân gian, vì thế đứa bé nào cũng hả miệng khóc to, không người đàn ông nào trong chốn nhân gian này biết được nỗi đau của người đàn bà đau đẻ...

_ Tu oa ...tu .oa ..tuo a ...tu oa tu oa ...

_ tổ cha mày khóc to quá,

_con trai hay con gái ???...ba bốn cái miệng cùng la lên một lúc ,

Sau khi đặt đứa bé lên tàu là chuối ,  bên cạnh cái câu liêm và mấy mảnh vải , cô sờ nắn tay chân đứa bé và nói nhỏ trong miệng mấy câu gì đó, cùng cái chép miệng , làm văng cục thuốc rê xuống đất .

_ con trai và mấy câu nho nhỏ , mọi người mừng vui , nhất là cậu mợ tôi ...qua một cơn đau cùng tận, mợ tôi mỉm cười sung sướng...Cậu tôi chạy lại vuốt nhẹ mấy sợi tóc mai vương mấy giọt mồ hôi trên trán mợ ;

_ Chuyến này mình làm con heo mọi cúng đầy tháng cho thằng quí tử nha mình ...tôi chưa thấy nụ cười nào rạng rỡ và đầy ắp yêu thương như của hai người lúc này, một cử chỉ yêu thương và đằm thắm quá .

 ..

Tôi chạy lại gần chiếc bàn coi cô mụ làm nhiệm vụ của người thầy thuốc , lau mình đứa bé bằng miếng vài mùng có nhúng nước ấm xong, bà dùng cái lưỡi câu liêm, dụng cụ cắt lúa hàng ngày bây giờ trở thành dụng cụ cắt rốn cho đứa bé ...

Cái cảm giác ớn lạnh chạy dài trên sống lưng tôi khi nghe tiếng phựt khô khan và nhanh bén, tôi lấy tay che mặt ...sau đó bà dùng ngón tay trỏ quẹt vào đít chảo có dính nhiều lọ nghẹ, ngón tay bà thường dùng đẩy miếng thuốc rê trên môi, bây giờ cũng chính nó kéo theo một mảng lọ nghẹ lớn , quẹt nhẹ lên cuống rốn đứa bé, rồi dùng miếng vải quần đã xé sẵn cuộn cứng quanh bụng, rồi giao đứa nhỏ cho bà tôi mặc cho nó chiếc áo cũ của chị nó , bà tôi nắn vuốt tay chân đứa nhỏ, quan sát kỹ mọi chỗ trên cơ thể đứa bé và buồn bã, khẽ khàng nói vào tai dì tôi mà tôi chợt nghe được : tội quá , ,không phải con trai mà là quan thái giám ... Tôi có nghe được nhưng : Không hiểu gì hết, vì thời gian đó chưa có phim Tàu, nên chưa được xem qua nên làm sao tôi hiểu việc gì đã xảy ra cho đứa bé ....

Sau khi làm xong nhiệm vụ với đứa bé cô mụ tám quay vào xoa nắn phần bụng dưới của sản phụ, tôi lại thấy một vật lạ nữa rơi ra từ mợ chín, tôi cứ tưởng là còn một đứa bé nữa ra sau, nhưng chỉ là một đống thịt loang lẫn máu và máu , máu cục máu hòn túa ra như vỡ đê, lần đầu tiên tôi nhìn thấy thật là kinh khiếp , chợt xót thương mợ chín quá chừng .. làm đàn bà sao khổ quá , Bao nhiêu năm gian khổ ...Ăn mắm  mút giòi , bữa đói bữa no, có được chút máu để nuôi cơ thể, bây giờ chảy ra hết trọi làm sao mợ chịu thấu ,

Cô mụ Tám trải một miếng gì to bằng cái lá sen lên tấm lá chuối trên bàn , ,lật qua lật lại coi tì mỉ lắm rồi khen là cái nhau nguyên vẹn, kể như mẹ tròn con vuông, Bà mỉm cười , coi như nhiệm vụ của người thầy thuốc đến đây là mỹ mãn, Bà trở lên nhà trên nhận tiền công xá và cầm cái câu liêm trở ra ruộng tiếp tục công việc đang dở dang ...

Chỗ cao ráo mà cậu Chín  chọn để bỏ vật quí của đứa bé đánh dấu nơi chôn nhau cắt rốn của mỗi con người chính là nơi đây ...một góc sân bên cạnh cây khế già trong vườn sau nhà ngoại .

Những thắc mắc sau này luôn ám ảnh trong tôi về lần sanh đẻ của Mợ Chín, tôi vẫn luôn đặt dấu hỏi trong lòng  về những gì mà chưa hiểu nổi , sau nhiều lần hỏi dì tôi về những  thắc mắc này, nhưng lần nào cũng bị   nạt ngang là ;

_ con nít, con nôi hỏi chi mấy chuyện đó ...tại sao thằng Tho con cậu Chín lại có người kêu là ; quan thái giám , là thằng lại cái ... Mãi đến khi tôi đã học ở bậc trung học, mỗi kỳ nghỉ hè tôi vẫn được Mẹ cho về quê chơi, lúc ấy thằng Tho cũng đã lên năm , nhưng nó vẫn cởi truồng chạy chơi trước sân, một xe nhà binh chở mấy người lính Mỹ, họ ngừng lại, vào sân nhà ngoại xin chụp mấy tấm hình cảnh dì tôi và mấy bà trong xóm ngồi xếp hàng bắt chí cho nhau,, thường những ngày rỗi việc các bà thường ngồi trong hiên nhà,  người này bắt cho người kia, những con chí đực đen thui, khi bắt được bỏ bò trên nền xi măng,dùng đầu tay cái đè

Mạnh, tiếng kêu cái cốp xịt máu đỏ lòm , con chí mén, nhỏ hơn và màu nhạt hơn, thường các bà cho vào miệng cấn cái cốp, với những trứng chí nhỏ xíu hình trứng,  cũng cho vào cắn giữa hai hàm răng, sau đó nhổ cái phạch xuống đất coi ngon lành và là thú tiêu khiển của mấy ngày rỗi việc, không hiểu vì sao mấy người Mỹ họ hay vào chụp mấy cảnh này, trong suy nghĩ của tôi lúc đó ; Chắc là ở xứ họ, mấy bà đầm không biết bắt chí nên chụp mấy hình này đem về cho mấy bã học hỏi chăng ???...tình cờ thấy thằng Tho ở truồng đứng đó, họ xúm nhau lại nhìn ngắm bộ phận dưới của nó, họ cho nó nhiều kẹo Sô cô la và chụp tứ tung, cái dọc, cái ngang, lớn nhỏ đủ cỡ, nó vui sướng quá chừng cứ cho họ chụp tự do và khi nào có Mỹ ngừng lại cho kẹo đám con nít là nó tự động chỉ cho họ chụp vô tư ... lúc đó tôi mới có dịp quan sát bộ phận dưới của nó : gồm một bìu dái tròn, nhưng bên trong không có hai hòn bi và phía trên chỉ có một miếng da đậy trên một cái lỗ là chỗ đi đái cho nó, vì thế nó phải ngồi đái như con gái, chỉ có vậy thôi, nó vẫn khỏe mạnh bình thường như những đứa trẻ khác .

Mợ  Chín tôi còn sanh thêm hai đứa con gái nữa, đặt tiếp là Ngọt và Thanh, cho hết một âm điệu Mít – thơm –Tho – Ngọt – Thanh  , Những cuộc sanh đẻ ở các làng quê ngày ấy chỉ đơn giản và không hợp vệ sinh mấy, nên thường mỗi gia đình đẻ rất nhiều con, nhưng nuôi được chỉ chừng phân nửa, cứ trời cho bao nhiêu thì nhận bấy nhiêu, đứa lớn bồng đứa nhỏ,tốn hao bao nhiêu mà sợ .

Rồi mợ Chín qua đời bao giờ tôi cũng không hay vì sau ngày lấy chồng xa, tôi theo chồng đi mất .

Thằng Tho !8 tuổi, cậu cũng cưới vợ cho thằng Tho một cô gái làng bên, chỉ được ba ngày, cô gái kia tự động xách gói về nhà Mẹ , không hiểu vì sao ??? Và cậu tôi lại cưới một người vợ kế để kiếm thêm con trai và cậu cũng có thêm  đàn con sáu bảy đứa nữa .với người vợ kế .....

Một lần về thăm nhà , nhân lúc dì tôi đau đẻ mà nhà không ai đưa đi,các con dì còn nhỏ, tôi tình nguyện đưa dì vào bệnh viện Qui nhơn để dì sinh đứa con thứ tám, dì tôi nhanh nhẹn trong công việc và khi sinh đẻ cũng rất mau mắn giống như con người của dì , đó là dì Mai, người con gái Út thứ 14 của ngoại tôi ..

Trong lúc ngồi chờ ở phòng đợi,tôi thấy một cặp vợ chồng đang dìu nhau qua lại trong phòng chờ sanh, qua lời các cô y tá thì chị này sinh đứa con thứ sáu mà đau đẻ dến 2 ngày vẫn chưa sanh được, trong lúc đau chị cứ buồn ngủ, nên sinh rất lâu, khi chị ngủ anh chồng ngồi quạt cho vợ , nắn bóp tay chân, chạy đi mua cháo hay các món ăn khác, chờ lúc vợ thức, anh bón từng muổng cháo, đút từng múi cam , khi chị đau quá anh đưa bàn tay và bã vai cho chị cắn mà không hề la đau hay đẩy ra, anh luôn miệng nói bên tai chị :

_ rá ng chút đi mình ,tui biết mình đau lắm , rồi rút nhẹ tay, chỗ bị rướm máu vì mấy dấu răng của chị, anh len lén chùi vào chiếc quần nhàu nát ...một cử chỉ quá đẹp, tôi nhìn hình ảnh này mà ứa nước mắt ...cùng với hình ảnh cậu Chín tôi đốt nhang sì sụp lạy dưới chân giường và những lần nhìn thấy cậu bưng mớ quần cũ nát đầy máu me và tã lót dơ bẩn của vợ con ra sông giặt giũ với sự vui sướng hiện trên khuôn mặt phủ phê hạnh phúc của cậu và sự nôn nóng chờ đợi của người chồng trước mặt tôi bây giờ ...sao mà đằm thắm, sao mà dễ thương quá sức ... mỗi khi thấy những cử chỉ đằm thắm, mộc mạc của những cặp vợ chồng bình dân, biểu lộ tình cảm cho nhau một cách cảm thông và bình dị như cuộc sống của họ tôi thường quay đi dấu đi giọt nước mắt xúc động và cố nuốt nó vào lòng ...

Bỗng người đàn bà co giật liên hồi , miệng chị méo xệch, chị dùng tay đấm vào chồng thình thịch với mấy lời tục tĩu và cắn vào vai anh chồng mấy cái nữa, cô y tá đẩy anh ra ngoài ...

-_Tổ cha thằng tư cày,Tao biểu THÂU  mà mà mày cứ NỮA ... tôi lục tìm trong ký ức ...sao câu này nghe quen lắm và chợt nhớ ra tác giả nó là Mợ Chín . ngày nào... của một lần đau đẻ, bây giờ thì tôi đã hiểu rồi ...Quay nhìn lại anh Tư cày đang đứng tần ngần trước cửa phòng sanh chờ nghe tiếng vọng thân thương từ miệng đứa bé sắp ra góp mặt với nhân gian,  tiếng khóc đầu đời xé lòng và vang vọng vì nó thừa biết nơi cõi nhân gian này có chi là sung sướng mà cười vui, thà khóc một lần thật to cho ĐÃ , còn hơn khóc nhỏ lúc mới ra rồi suốt một kiếp người cứ âm thầm khóc trong hận tủi một mình như tôi ...

Theo lời mẹ tôi kể lại, lúc chào đời tôi bị thiếu tháng nên không khóc nổi, chỉ o e,oe vài tiếng rồi ngủ vùi , vì thế sau này lớn lên cuộc đời tôi ngập tràn trong khổ hận và cứ khóc bù cho lúc mới sanh ra khóc ít quá chừng

Bốn lần sinh đẻ không lần nào có mặt chồng bên cạnh ...có lúc mấy người sanh cùng phòng tưởng là tôi chửa hoang nên đẻ lạnh, suốt bốn lần sanh đẻ chỉ có mẹ tôi vào ra nuôi nấng  ,người mà lúc cần thiết nhất cho người đàn bà nương tựa, sẻ chia ấm lạnh nhất của kiếp người chính là lúc này,  những tình cảm thắm thiết nhất chia đau, chia lo lắng, chia vui sướng khi cùng nhau nhìn thấy đứa con mở mắt chào đời trong mắt nhìn của cả cha lẫn mẹ, những đớn đau của người mẹ sẽ không còn khi bên cạnh chồng con...hỡi những bậc làm đàn ông có hay có biết ???

Đã có  những người đàn ông trong cõi nhân gian này cho rằng : việc sanh đẻ là của người đàn bà, đ àn ông phải làm những việc to tát hơn ... đàn ông phải ra trước công chúng, ăn to nói lớn, hò hét những cái không tưởng , thì mọi người mới nể trọng, còn việc sanh con,nuôi dạy con trẻ giao cho đàn bà , những công việc ấy nào có sá chi...Nhưng chính những cái nhỏ mọn mà người đàn bà đã làm được, thì các đấng mày râu lỗi lạc nhất cũng phải đầu hàng...

Tôi đã  một mình vượt cạn, một mình đối diện với nỗi đau thân xác và sự thống hận của tâm linh ...Tôi đã không hề buông một câu rên rỉ, vì thế ai cũng nói là tôi sinh dễ, tôi đã cắn nát môi mình chảy máu hòa chung giòng máu tuông trên tấm thân bé bỏng của những đứa con thơ,

Những đứa bé trong thế gian này có hai giòng máu cả cha lẫn mẹ, chỉ riêng những đứa con tôi chỉ thấm sâu trong chúng một giòng máu của riêng tôi, Chúng được kết tinh bỡi máu và nước mắt của tôi và giòng sũa mẹ tưới tràn lên thân xác ...

Những khi gặp lại mấy đứa bạn thân kể cho nhau nghe những gian truân của một kiếp người với những tiếng thở dài ...Bạn tôi đã thốt :

Bậu ơi, chuyện đã lâu rầu .

Nhắc làm chi nữa ...canh thâu mủi lòng