Thứ Sáu, 21 tháng 5, 2010

BÁNH XÈO TÔM NHẢY

        
         Trước ngày về quê, bạn tôi là Thanh Tùng, có căn dặn" lâu ngày về Qui nhơn, phải nhớ đi ăn Bánh xèo Tôm nhảy ở  Tuy Phước"...Về Bình Định mà chưa đi ăn món này, thì kể như chưa về....
         Thời gian ở lại nhà quá ngắn ngủi, nên tôi quên mất là phải tìm cho ra món này để thưởng thức, mà chờ mãi bạn tôi không ra được vì bận công việc...Không lẽ chuyến đi này mình bị coi như chưa đi sao ta ???
         Sáng ngày mai, tôi phải rời thành phố này, nhẩm tính lại mấy việc đã làm...mở cuốn Notebooks ra đọc lại, coi có cái gì quên chưa làm...Nhớ đi ăn Bánh Xèo Tôm Nhảy ở Phước Sơn...
         Chị tôi nghe đọc cái điều đang quên của tôi, bèn sai đứa cháu đi mua một mâm bánh xèo về cho tôi thưởng thức, mặc dù lúc đó bụng đã no anh ách vì bữa ăn  chiều . Tôi ăn mấy cái, nhưng không thấy có gì đặt biệt : vẫn bột và tép, giá ở trên, chiên giòn, màu vàng của nước màu, nói chung là chưa phải là thứ hàng Độc như lời bạn tôi tả : Phải là gạo tẻ ngâm nước giếng, xay bằng cái cối xay tay, khuông phải là bằng gang, chiên trên bếp lửa than hồng, cái Đặc sản ở đây Phải là con tôm còn nhảy...con tôm phải biết nhảy, đó mới chính là điểm nhấn ở đây....Bây giờ cái gì cũng phải có nhảy, giống như mấy cô ca sĩ, không biết nhảy lúc hát, thì coi như chưa là ca sĩ Thời Thượng...hát trên núi, hát dưới đồng, nơi nào mà không có biết món này thì coi như ở nhà giữ cháu...Hiểu rồi, món ăn cũng vậy, con cá chiên xù, nằm trong đĩa hồi lâu, cái đuôi vẫn còn nhún nhảy, Đó mới là đúng điệu và am tường ẩm thực, nói chung cái gì bây giờ cũng phải có nhảy đi kèm ...
         Chị tôi cứ giải thích là muốn có đúng món mà tôi muốn biết , thì chờ lần sau về ...chúng tôi sẽ tìm đến tận nơi, để tận mắt nhìn thấy mấy con tôm nhún nhảy trên cái khuông bánh xèo thì mới thõa mãn tấm lòng của người xa xứ...
         Một mình ngồi trong máy bay, tôi quay về những kỷ niệm đã qua của những ngày tháng cũ...Ngày xưa ...Hàng ngày Mẹ tôi cũng mỗi ngày làm cái công việc này để kiếm sống, nuôi chúng tôi ăn học, lúc đó công việc chúng tôi thường giúp mẹ là xay bột, cái cối bằng đá, do người thợ đẽo đá núi ở một hốc núi vùng Truông Bà Đờn, vùng núi đá dọc theo Quốc lộ 19, những đá núi được chẻ đứng, chẻ nằm, người thợ đẽo thành những hình dáng khác nhau, công trình mài dũa thật công phu, chỉ một cái cối đá thô sơ, phục vụ cho giới bình dân, như cái cối giã cua , cối đâm tiêu, cối xay bột...bàn tay của con người thật tinh xảo và cũng đầy sáng tạo từ thuở xưa...
         Những người thợ đẽo này nếu được đưa vào các trường Mỹ thuật, đào tạo bài bản thì hẳn họ cũng là những nghệ nhân lỗi lạc, nhưng ngược lại suốt đời họ chỉ dùng sức người đẽo gọt những vật dụng thô sơ , phục vụ cho người dân lao động, trong đó có Mẹ tôi, nhờ chiếc cối đá nặng trĩu, những vòng quay chậm chạp, chất bột trắng quáng đặt, lập lờ mỗi ngày....pha bột, những con tôm không còn nhảy nhót, chúng bạc thếch, sút cổ, gãy đầu, Mẹ tôi mua về với chút tiền được rẻ...chị em tôi giúp Mẹ cắt đầu cắt đuôi, tao sơ với chút gia vị tiêu hành và cho thêm chút phẩm màu cam đỏ...để lừa dối mắt người và tạo cho khách bình dân, có cái ảo giác là món bánh đang lùa vào bụng họ cũng có đủ tôm thịt, hành hẹ, thơm ngon và chất lượng...
         Bao nhiêu năm nhìn thấy món bánh xèo rẻ tiền và cho nó vào bụng không biết bao lần, nhưng chưa bao giờ tôi nghĩ là nó sẽ phải thế này, thế khác thì mới ngon lành và đúng cách...Ngày ấy, vào những hôm ế khách, nhìn mâm bánh còn vun đầy, che chắn bằng tấm Ny lon tạm bợ, sau buổi đi học về, tôi thường ra ngồi bán thay Mẹ, trước mâm bánh ế, lòng buồn vô kể, nhưng biết là chút nữa đây mấy chị em lại được một bữa phủ phê để trừ cơm...Trong tiếng thở dài của Mẹ vì một bữa xấu mở hàng, những ngày rơi vào tình huống này, Mẹ tôi phải mua chịu mấy xị dấu phộng ở chỗ bà Giáo Tám, đong mấy cân gạo tẻ không có tiền chi ...thật là tội nghiệp, bù lại, chị em tôi một bữa cứng bụng vì mâm bánh ế, những lần như vậy tôi không có cảm giác gì cả, tuy được ăn bánh xèo có thịt có tôm, thay vì buổi sáng nào , trước khi rời nhà đến lớp chị em tôi cũng chỉ được phát cho bốn năm cái bánh xèo giỏ lót bụng trước khi rời khỏi nhà, tôi không biết món bánh tráng khuông, không hành hẹ, không tôm thịt, món ăn lót dạ trường kỳ của tôi ngày ấy, với chữ viết bây giờ là đúng hay sai... bánh xèo giỏ hay bánh xèo vỏ...thôi thì chữ nào cũng được , chỉ cần biết là trong cơ thể tôi nó chiếm gần mấy năm trời, bây giờ lại thành món mà mấy người nhà giàu chọn làm món ăn dân giã và tìm về một cách trang trọng vì dư thừa ăn uống nên tìm đến cái mộc mạc chân quê...
        Còn món tôm nhảy, tôm nằm gì tôi cũng kinh qua hết rồi, ngày ấy, mỗi lần bánh ế, tôi chơi hết nửa mâm, cho đến khi không còn chỗ nhét thêm, vì bao tử có giới hạn của nó, tôi thường đổ thêm ca nước trà đá nhạt màu, không mùi trà hay nước vối, òng ọc, trôi tuột trơn tru, giở áo, cái bụng no tròn, trắng hếu, cái rốn tròn ũm nhô cao vì vật chứa căng cứng bên trong, với tay ngắt miếng giấy cuộn, lau miệng cho trơn tru,sạch sẽ lắm rồi, cuộn giấy xốp cho mấy người sang trọng dùng làm việc riêng tư sang trọng ở chỗ những quán hàng bình dân quê tôi cũng chỉ dùng lau miệng cho sạch mà thôi, người giàu có họ dùng làm gì kệ họ, tới hàng Mẹ tôi là chỉ lau miệng mà thôi...
        Mắt lim dim muốn tìm nơi bóng mát...sau khi dọn dẹp quán hàng qua loa, tôi nhẹ nhàng du mình vào giấc ngủ trên sàn xi măng mát lạnh...cuộc sống của những ngày tuồi nhỏ của tôi đơn giản như cây cỏ, như con chim sẻ , như con chó vện trong nhà, nhưng được phủ che bằng tình thương của Mẹ, sau này và bao giờ nhắc tới tôi cũng hiên ngang gợi nhớ ...không thêm thắt trau chuốt, không vo tròn trong sáo ngữ mà tôi đã nhìn thấy từ những kẻ quanh tôi, khi nhắc về tuổi thơ,  họ tô son trét phấn, thêm một bớt hai như mấy bà đi chợ, bao nhiêu cũng chưa đủ đầy, thêm một chút cho đáng với danh vị mà mình có bây giờ... Còn tôi suốt đời chỉ biết dùng bàn tay và khối óc của người bình dân , từ công việc cho tới đời sống, mộc mạc và chưa sao rửa sạch cái cốt chân phèn...
       Chân phèn, chân đất, hay chân ngọc tay ngà...gì cũng được, miễn là sống hiên ngang, sống khỏe, bỏ ngoài tai mọi lụy phiền là cuộc đời bay bổng thăng hoa...   
       Tôi đang luận bàn về món bánh xèo tôm nhảy, món đặc sản của quê mình, lần sau khi về lại quê nhà , nhất định tôi sẽ đưa bạn bè tôi về quê Nội của tôi...Phải đi từ hướng chợ Phù Cát xuống, đi qua chợ Phong An, chúng ta ghé vào quán cà phê mua mỗi người một ly cà phê đá...bảy ngàn bạc Việt Nam, ngon không thua gì ở các quán nổi tiếng tại Sai gon, sau đó ghé qua chợ Đại An Gò Củ, chính làng cũ của cha tôi, ăn bánh bèo đổ trong cái chén to, xoáy sâu chính giữa, bùi bùi, beo béo, đậm đà, sắt nét và no nê...câu cá, tắm sông...Xế chiều , ghé qua chợ Hàng rang, lúc này thì sắp tan buổi chợ, chỉ cần có mấy ngàn là mua cả một rổ ổi vườn, ăn không sợ bệnh tật, tai ương..
       Buổi chiều về, chúng ta sẽ ghé chợ Gò Bầu. bây giờ thỉ để cho bạn tôi, Thanh Tùng sẽ hướng dẫn đi thưởng thức món Bánh xèo tôm nhảy, một chuyến về quê, thật thú vị, còn hơn cả một cuộc đi Crusers, con tàu ghé nhiều nơi lắm nhưng không được ăn những món ăn vừa miệng, không hít thở không khí quê mình, không được nói tiếng Bình Định thỏa thuê, phẻ re và cám ơn mảnh đất quê tôi, bao dung dị thân thương, cho quên đi mấy chữ excuse me, trên môi, sáo ngữ và lạ lẫm.  

5 nhận xét:

Nặc danh nói...

Chao chi Nguyen Ha-Le Nguyen!
Nhung cai gi ngay xua that chan chat rat dang tu hao chi a. Que huong minh, me minh that dang quy.
Tim lai ngay xua con dau nua, chi la hoai niem. Dac san que minh nhieu lam. Chi ve phai o lau lau tham thu do day moi thuong thuc het huong vi que huong. Banh xeo tom nhay dung la hap dan lam chi a. Con banh xeo vo (banh xeo gio la giong noi Binh Dinh) cung co huong vi rieng ma em rat thich.
Giong van cua chi moc mac, chan chat, day cam xuc tinh cam que huong. Em rat quy.
Chuc chi luon vui khoe.
Van Thang

Nặc danh nói...

Cái cốt chân phèn có gì đâu mà phải cố rửa cho sạch,giá trị con người đâu phải ở đó đâu Lê ,thì cũng phải có quê mới có tỉnh,cũng phải có kẻ chân lấm tay bùn mới có kẻ chân ngoc tay ngà,đâu phải ai sinh ra cũng đều dược thế đâu,nhiều khi có người còn bị đảo ngược lại .... cho nên dù co chân phèn chân gì... cũng được , miễn sao ta sống hiên ngang không hổ thẹn với đời,sống khỏe, sống tốt, sống vui vẻ với gia đình & ban bè...cho cuộc sống được bay bổng thăng hoa...là nhất thiên hạ rồi! chúc vui nhiều đừng bận tâm vấn đề chân phèn nữa nhé!

NGUYENPHUCL

Nặc danh nói...

Đọc bài của bạn thấy thèm về quê nhà thưởng thức lại những hương vị của quê mình, bạn viết cái gì cũng như trãi cả tấm lòng và đi vào lòng người,,cám ơn bạn đã cho đọc những bài viết hay . Lam hồng.

Nặc danh nói...

Không biết đã đọc bài của N.H.tả món lòng gà xào bánh tráng của xứ chị cũng ngon lắm...o biết chị cón món nào kể cho chúng tui học hỏi thêm vì mỗi lần nghe chị kể thấy ĐÃ lắm...mong chị mở trang gia chánh ...cám ơn chị .
Đức Sơn ( Florida)

Nặc danh nói...

Mấy chợ mà chị kể, tui nghe lạ tai và không biết có hay o ???khi nào có dịp về Vn. tui sẽ tìm hiểu và đi tận nơi cho biết, cách viết của chị mộc mạc và dí dỏm, hay lắm, nếu chị tiếp tục ...có lẽ chị sẽ là hiện tượng "Ngọc Tư" của đất Miền Trung...chị cứ viết nhiều lên ...
Đức Sơn (Florida)